Bài học thành công thúc đẩy vệ sinh từ huy động nguồn vốn vay Ngân hàng chính sách xã hội



Trong Ngày Nhà tiêu thế giới 19/11/2013 tại Hà Nội, Cục Quản lý môi trường y tế phối hợp với Ngân hàng Chính sách Xã hội TW và Bộ phát triển Vương quốc Anh (DFID) tổ chức hội thảo tổng kết dự án hỗ trợ kỹ thuật "Vệ sinh hộ gia đình: Gắn kết nhu cầu của người dân với hỗ trợ vốn vay ưu đãi".

Đây là dự án thí điểm thúc đẩy hợp phần vệ sinh thuộc Chương trình MTQG Nước sạch và VSMT nông thôn thông qua giải pháp truyền thông vận động cộng đồng vay vốn Ngân hàng CSXH do DFID tài trợ. Tới dự và chủ trì hội thảo có PGS.TS. Nguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế, ông Bùi Quang Vinh, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng CSXH Trung ương, bà Nguyễn Thị Huê, đại diện Bộ Phát triển Vương quốc Anh, đại diện các Bộ, ngành đoàn thể như Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, trường Đại học Y Hà Nội, các tổ chức quốc tế như Ngân hàng thế giới, UNICEF, đại diện lãnh đạo Trung tâm YTDP và Ngân hàng CSXH của 5 tỉnh thí điểm dự án gồm Phú Thọ, Hoà Bình, Hà Tĩnh, Kon Tum và An Giang.

Ảnh: PGS.TS. Nguyễn Huy Nga phát biểu khai mạc tại hội thảo (M.C)

Dự án hỗ trợ kỹ thuật này là một điểm sáng trong việc xây dựng mối quan hệ phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế và ngân hàng Chính sách xã hội cũng như thúc đẩy tăng tỷ lệ nhà tiêu hợp vệ sinh hộ gia đình, đặc biệt là đối với các hộ nghèo và cận nghèo. Dự án được triển khai bắt đầu từ tháng 12/2012 đến tháng 10/2013 tại 20 xã thuộc 10 huyện của 5 tỉnh với mục tiêu tăng tỷ lệ các khoản vay của ngân hàng CSXH cho các hộ nghèo, cận nghèo để xây dựng nhà tiêu HVS; Nâng cao nhận thức của các hộ nghèo và cận nghèo trong việc đầu tư xây dựng, nâng cấp, sử dụng, bảo quản các loại nhà tiêu HVS; Tăng cường sự phối hợp liên ngành giữa ngân hàng CSXH và ngành y tế các cấp trong việc triển khai các hoạt động vận động hộ nghèo và cận nghèo vay vốn xây dựng, sử dụng các công trình nhà tiêu HVS.

Theo các báo cáo tham luận tại hội nghị và báo cáo đánh giá chương trình từ đơn vị độc lập là trường Đại học Y Hà Nội, dự án đã tạo ra những thay đổi tích cực về tỷ lệ hộ gia đình có nhà tiêu HVS, nâng cao kiến thức, thái độ của người dân về nhà tiêu HVS. Sau mười tháng thực hiện dự án đã có 3.489 nhà tiêu HVS được xây mới và cải tạo, trong đó có 2.271 nhà tiêu được xây dựng cải tạo từ nguồn vốn vay ngânh hàng CSXH và 1.210 nhà tiêu do hộ gia đình tự bỏ tiền ra xây. Tỷ lệ nhà tiêu HVS bình quân tăng 10,5% tại các địa bàn thí điểm của dự án, cao hơn rất nhiều so với tỷ lệ tăng bình quân 2 – 3% của chương trình MTQG Nước sạch và VSMT nông thôn. So với mục tiêu của dự án về tăng tỷ lệ NTHVS, tất cả các tỉnh đều vượt chỉ tiêu đề ra như Hòa Bình tăng thêm 19,4 %, Kon Tum tăng 16,1 %, Hà Tĩnh tăng 10,4%, Phú Thọ tăng 9,5% và An Giang tăng 6,4%. Nhiều xã tham gia dự án đã có tỷ lệ nhà tiêu tăng nhanh, trong đó xã Đăk Sú (Kon Tum) tăng 20,2%, Cẩm Phúc (Hà Tĩnh) 18,7%, 3 xã của tỉnh Hòa Bình là Toàn Sơn tăng 32%, Cao Sơn tăng 22,9% và Long Sơn tăng 18%. Theo đại diện ngân hàng CSXH, tính đến cuối tháng 10/2013 ngân hàng đã cho vay tại 20 xã dự án với tổng số tiền 16,572 tỷ đồng, trong đó 597 hộ nghèo và 428 hộ cận nghèo được vay xây công trình nước sạch và nhà tiêu HVS. Tuy nhiên thực tế cho thấy người dân sau khi tiếp cận với thông tin của dự án đã có nhu cầu đăng ký vay vốn rất cao, vượt quá khả năng đáp ứng của NHCSXH. Cụ thể số người đăng ký vay vốn tại 20 xã của Dự án là 4.498 hộ đăng ký vay, trong đó số hộ tiếp cận được với vốn vay là 2.578 (đạt 57,31 %), nếu so với kết quả vay vốn của 20 xã trước khi dự án can thiệp tính năm 2012 chỉ có 901 hộ thì tỷ lệ này cao hơn rất nhiều, gấp 28 lần. Tỉnh Phú Thọ và tỉnh Hòa Bình có số hộ vay vốn cao nhất, của Hòa Bình là 764 hộ chiếm gần 30% số hộ được vay vốn của cả 5 tỉnh. Các đại biểu mong muốn trong thời gian tới cần phổ biến nhân rộng những thành công từ dự án thí điểm đồng thời cần tăng cường hơn nữa sự phối hợp giữa ngành y tế và ngân hàng CSXH cũng như huy động tăng nguồn vốn cho vay từ ngân hàng CSXH để đáp ứng nhu cầu vay xây dựng cải tạo nhà tiêu HVS, góp phần thực hiện mục tiêu vệ sinh của Chương trình MTQG Nước sạch và VSMT nông thôn giai đoạn 3.

Mạnh Cường

Xem thêm ...