15/04/2014 12:00:00 | Print

Hội thảo đánh giá thực trạng nhập khẩu, sử dụng amiăng trắng để sản xuất tấm lợp ở Việt Nam của TS. Gabit Ismailov- Cán bộ Quản lý chương trình, Tổ chức y tế thế giới tại Hà Nội.

Kính thưa ngài Cao Quốc Hưng-Thứ trưởng Bộ Công Thương,
Kính thưa quý vị!
Amiăng là một trong những chất gây ung thư có liên quan đến nghề nghiệp, gây ra 1/3 số ca tử vong vì ung thư bệnh nghề nghiệp. Các bằng chứng quốc tế là không thể phủ nhận điều này. Tất cả các loại amiăng bao gồm amiăng trắng là các chất gây ung thư cho con người (nhóm 1)
Việt Nam là một trong 10 nước tiêu dùng amiăng nhiều nhất tính về khối lượng và đứng thứ 7 về mức tiêu thụ amiăng tính trên đầu người trên thế giới. Tại Việt Nam, amiăng được sử dụng để sản xuất tấm lợp xi măng amiăng, xe hơi và phanh xe máy, làm chất cách nhiệt trong vận tải và làm nồi hơi.
Từ lâu chính phủ Việt Nam đã nhận thấy tác hại gây ung thư của amiăng và vào năm 2004 chính phủ đã cấm việc sử dụng amiăng amphibole. Tuy nhiên, việc sử dụng amiăng trắng không chỉ vẫn được tiếp tục mà còn gia tăng mạnh trong những năm qua bất chấp kế hoạch của chính phủ trong việc loại trừ và cấm amiăng trắng trong các vật liệu xây dựng cho đến năm 2004, kế hoạch này bị hoãn đến 2010 và sau đó tiếp tục bị trì hoãn đến 2020. Hiện nay có một cảnh báo rằng việc sử dụng amiăng trong vật liệu xây dựng có khả năng gia hạn cho đến năm 2030 theo như đề xuất trong Quy hoạch quốc gia về phát triển vật liệu xây dựng.
Việt Nam nằm trong 7 nước duy nhất trên thế giới phản đối việc đưa Amiăng trắng vào phụ lục III của Công ước Rotterdam về Quy trình thống nhất về việc thông báo trước đối với các chất hóa học độc hại nhất định và thuốc trừ sâu trong thương mại thế giới
WHO và ILO đề nghị cấm hoàn toàn tất cả các loại amiăng là phương pháp hữu hiệu nhất để loại trừ các bệnh liên quan đến amiăng vì những lí do sau:
 Các bằng chứng tiếp tục cho thấy gánh nặng quốc gia của các bệnh liên qua đến amiăng tương ứng bằng việc dùng amiăng của cả quốc gia. Điều này được chứng minh từ những phát hiện ra rằng những bệnh liên quan đến amiăng tại
các nước (phát triển) có thể được quy cho sự phụ thuộc nặng nề của những nước này vào amiăng trong nhiều thập kỷ trước bất chấp mọi nỗ lực nhằm đảm bảo “việc sử dụng an toàn” amiăng.
 Cho đến nay Việt Nam vẫn chưa có đủ số liệu mang tính quốc gia chứng minh một cách thuyết phục rằng việc tiêu dùng amiăng có liên hệ với gánh nặng mà các bệnh liên quan đến amiăng gây ra. Tuy nhiên, các bằng chứng mang tính quốc gia lại cho thấy tác hại của amiăng sẽ gây nên trở ngại lớn (hàng chục năm) và sẽ có ca tử vong. Việt Nam nổi tiếng bởi sự quản lí khôn ngoan của chính phủ và có thể rút kinh nghiệm từ những sai lầm của các nước khác hơn là lặp lại những sai lầm đó.
 Lập luận kinh tế, các sản phẩm chứa amiăng với “chi phí thấp” thường được trích dẫn để làm lập luận cho việc tiếp tục sử dụng amiăng, đặc biệt trong bối cảnh hỗ trợ cho người nghèo khi cung cấp mái lợp giá rẻ. Tuy nhiên, “chi phí thấp” cần được xem xét không chỉ với riêng nhưng chi phí bồi thường cho công nhân ngành công nghiệp amiăng bị mắc bệnh nghề nghiệp mà còn với tất cả chi phí cho việc chăm sóc sức khỏe cho rất nhiều người, đặc biệt là người nghèo đang sống trong những ngôi nhà có mái lợp từ vật liệu độc hại. Những chi phí tương lai của việc loại bỏ những vật liệu có chứa amiăng đã được chứng minh khá rõ ở nhiều nước đang trì hoãn việc cấm amiăng.
 An sinh xã hội là một lí do khác của việc nên cấm toàn bộ amiăng. Một số nước phát triển đã trải nghiệm sự bất ổn công cộng và kiện tụng chính phủ do việc chính phủ thất bại trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng khi cho phép tiếp tục sử dụng amiăng.
 Đã có vật liệu an toàn thay thế cho amiăng đã được sản xuất với số lượng lớn tại Việt nam nhưng phần lớn được sử dụng để xuất khẩu. Việt Nam là một nước thu nhập trung bình đang phát triền có thể có khả năng cung cấp cho người dân bao gồm cả những người dễ bị nhiễm bệnh nhất với những ngôi nhà có mái không phải làm từ amiăng. Công nghệ tấm lợp không sử dụng amiăng đã được phát triển ở Việt Nam là một cơ hội tạo việc làm và cơ hội cho Việt nam định vị mình trong khu vực công nghiệp xanh. Việc gia tăng quy mô sản xuất cũng sẽ giảm giá thành cho các sản phẩm không sử dụng amiăng, bao gồm cả cho người nghèo.
Tôi muốn kết thúc bài phát biểu của mình bằng việc nhấn mạnh rằng tất cả những lí do để cấm tất cả các loại amiăng không chỉ liên quan đến việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mà có nhất nhiều lí do mạnh về mặt kinh tế cũng như trách nhiệm của chính phủ đối với sự ổn định của xã hội. Cần có hành động khẩn trương để ngăn chặn việc gia hạn sử dụng amiăng trong vật liệu xây dựng và cấm tất cả các loại amiăng để bảo vệ mạng sống con người, hỗ trợ kinh tế phát triển và đảm bảo ổn định xã hội tại Việt Nam.
Xin cảm ơn!