12/05/2015 9:12:45 | Print

Đây là chủ đề của Hội thảo tại Hà Nội nhằm cung cấp thông tin khoa học về ảnh hưởng của amiăng trắng đối với sức khỏe và vận động Chính phủ Việt Nam chấm dứt nhập khẩu và sử dụng amiăng trắng. Đây là chủ đề của Hội thảo tại Hà Nội nhằm cung […]

Đây là chủ đề của Hội thảo tại Hà Nội nhằm cung cấp thông tin khoa học về ảnh hưởng của amiăng trắng đối với sức khỏe và vận động Chính phủ Việt Nam chấm dứt nhập khẩu và sử dụng amiăng trắng.
Đây là chủ đề của Hội thảo tại Hà Nội nhằm cung cấp thông tin khoa học về ảnh hưởng của amiăng trắng đối với sức khỏe và vận động Chính phủ Việt Nam chấm dứt nhập khẩu và sử dụng amiăng trắng.
Hội thảo do Nhóm Hợp tác Thúc đẩy Phát triển Chính sách Y tế dựa vào Bằng chứng Khoa học (EBHPD), Hội Y tế Công Cộng Việt Nam (VPHA), Mạng vận động chính sách cấm sử dụng Amiăng trắng tại Việt Nam (Vn-BAN), Cục Quản lý Môi trường Y tế (Bộ Y tế) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cùng phối hợp tổ chức.
Hội thảo mong muốn kiến nghị Chính phủ cần xây dựng lộ trình tiến tới dừng sử dụng amiăng trắng chậm nhất vào năm 2020 và chấp thuận đưa amiăng trắng vào Phụ lục III Công ước Rotterdam tại kỳ họp năm 2015. Đồng thời, cũng khuyến cáo trong thời gian tới cần thực hiện ngay việc dán nhãn sản phẩm nguy hiểm đối với sức khỏe trên tấm lợp có chứa amiăng để đảm bảo việc công khai những thông tin liên quan sức khỏe của người tiêu dùng.
Theo WHO, gánh nặng bệnh tật toàn cầu do amiăng gây ra mỗi năm là hơn 100.000 người chết và hơn 1,5 triệu người phải sống với bệnh tật. Ước tính khoảng 50% số ca tử vong do ung thư nghề nghiệp trên thế giới có nguyên nhân liên quan tới tiếp xúc với amiăng. Số người chết do ung thư phổi liên quan tới amiăng là 41.000 người. Số người chết do ung thư trung biểu mô ác tính là 59.000 người. Amiăng là nguyên nhân của 80% các trường hợp bị ung thư trung biểu mô ác tính ở người. Số người chết do ung thư trung biểu mô ác tính ngày càng gia tăng ở các nước phát triển đã sử dụng nhiều amiăng trong quá khứ. Cũng theo WHO, năm 2008 chi phí cho các bệnh liên quan đến amiăng là 2,4 tỷ USD so với 802 triệu USD giá trị kinh tế mà amiăng đem lại. Rất nhiều nước đã phải trả giá và bị kiện tụng cho sự chậm trễ trong quyết định cấm sử dụng amiăng trong đó có Nhật Bản, Úc, các nước trong Cộng đồng Châu Âu.
Báo cáo năm 2012 của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC Monograph 100C, 2012) kết luận: Các loại amiăng, bao gồm cả amiăng trắng, là tác nhân gây ung thư ở người, và khuyến nghị cách tốt nhất để phòng chống các bệnh do amiăng gây ra là ngừng sử dụng tất cả các loại amiăng. Ngày 1/6/2006, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cũng có khuyến nghị nêu rõ tất cả các loại amiăng đều được phân loại là chất gây ung thư ở người. Mặc dù amiăng nguy hiểm như vậy đối với sức khỏe và Chính phủ đã đặt mốc chấm dứt sử dụng amiăng trắng vào năm 2004, nhưng đến nay Việt Nam vẫn loay hoay với câu chuyện chấm dứt sử dụng amiăng. Hiện ở Việt Nam đã có 41 nhà máy sản xuất tấm lợp phân bố ở 23 tỉnh, thành phố với 70 dây chuyền, công suất đạt 75 – 100 triệu m2/năm. Việt Nam từ 10 năm nay luôn đứng trong nhóm 10 nước tiêu thụ amiăng nhiều nhất thế giới. Hầu hết amiăng sử dụng cho nhu cầu trong nước được nhập khẩu từ nước ngoài, trung bình hàng năm lượng amiăng tiêu thụ khoảng 65.000 tấn/năm, năm 2012 là gần 79.000 tấn (đứng thứ 6), để sản xuất khoảng 80 triệu m2 tấm lợp fibroximăng cung cấp cho thị trường trong nước.
Phát biểu tại Hội thảo, TS. BS. Trần Tuấn, chuyên gia phản biện vấn đề sức khỏe và phát triển cộng đồng cho rằng, Việt Nam đang đi ngược với xu hướng của thế giới là cấm hoàn toàn việc sản xuất và sử dụng amiăng. Kể từ năm 2001 đến nay, số nước cấm triệt để amiăng trên thế giới tăng gấp 3 lần (từ 18 nước lên 54 nước). Trong khi đó Việt Nam lại tăng mức sử dụng và lùi mốc cấm từ năm 2004 (Quyết định 115/2001/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ) đến 2010, 2020 và có ý định kéo dài đến năm 2030.
Cũng tại Hội thảo, ông Nguyễn Huy Nga, Cục Quản lý Môi trường (Bộ Y tế) nhấn mạnh: điều kiện bảo hộ lao động cho người lao động tại Việt Nam hiện nay còn rất thấp. Công tác giám sát sức khỏe định kỳ của người lao động trong phòng chống các bệnh liên quan đến amiăng ở Việt Nam thường gặp khó khăn do thời gian ủ bệnh sau khi tiếp xúc với amiang kéo dài 20 – 30 năm, người lao động thường phát bệnh đã nghỉ hưu. Ngoài ra, điều đáng lo hơn là hiện còn có hàng triệu người sử dụng tấm lợp có chứa amiăng (các hộ gia đình, nhất là vùng sâu, vùng xa, hộ nghèo). Khi tấm lợp bị hư hại do sử dụng lâu ngày, chất thải có amiăng bị thải bỏ tự do ra môi trường gây nguy hại đến sức khỏe người dân (đặc biệt đối với trẻ em). Tổn thất kinh tế trong việc bồi thường, điều trị, xử lý chất thải, chắc chắn sẽ vượt xa con số thuế mà ngành vật liệu amiăng đem lại.

Sơ đồ hóa tiến trình vận động “Cộng đồng nói KHÔNG với amiăng” (Ảnh: HNV)

Ngay từ năm 2001, Bộ Khoa học và Công nghệ đã giao cho Viện Công nghệ – Bộ Công Thương thực hiện một số đề tài và dự án cấp Nhà nước nhằm nghiên cứu thử nghiệm sản xuất tấm lợp không sử dụng amiăng. Kết quả của các đề tài, dự án này đã được ứng dụng vào sản xuất trên quy mô công nghiệp tại Công ty Cổ phần Tân Thuận Cường, tỉnh Hải Dương và công ty Cổ phần Nam Việt (Navifico) tại TP. Hồ Chí Minh. Các sản phẩm tấm lợp không amiăng này đã và đang được sản xuất với số lượng lớn phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu sang những thị trường khác như Hàn Quốc, Ấn Độ, Ai Cập…
Được biết, trong hai tháng 10 và 11/2014, Nhóm EBHPD đã tiến hành điều tra cộng đồng về sử dụng tấm lợp chứa amiăng và hiểu biết của người dân về amiăng. Kết quả cho thấy có tới 85% các hộ gia đình có sử dụng tấm lợp chứa amiăng, dùng vào nhiều mục đích: Lợp nhà, lợp khu phụ, khu chăn nuôi, làm hàng rào.., nhưng chỉ có chưa đến 5% người được hỏi biết là amiăng gây độc với sức khỏe. Sau khi được tiếp nhận thông tin của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới về tác hại của amiăng với sức khỏe cộng đồng, có tới 77% số hộ gia đình được hỏi cho biết sẽ không sử dụng tấm lợp chứa amiăng và chấp nhận vay vốn để mua các tấm lợp thay thế có giá cao hơn.
Hội thảo cũng đưa ra phương án xây dựng “Cộng đồng nói KHÔNG với amiăng”, bắt đầu thí điểm tại 3 xã trong năm 2015. Trong đó, bước đầu tập trung cung cấp thông tin đúng, đủ cho người dân về amiăng trong sản phẩm đang lưu hành. Tiếp theo, hỗ trợ chính quyền xã và người dân vay vốn thay thế tấm lợp fibroximang chứa amiăng bằng các loại vật liệu an toàn khác. Hội thảo cũng nhấn mạnh phải nghiên cứu biện pháp xử lý chất thải chứa amiăng, hiện không được công ty vệ sinh xếp vào nhóm rác thải, đang dần trở thành một đe dọa lớn hiện hữu cho môi trường sống nông thôn và miền núi.

HA.VN