30/07/2014 12:00:00 | Print

Thông tin về Amiăng và Sức khỏe

1. Tất cả các loại Amiăng, kể cả Amiăng trắng (Chrysotile) được khẳng định là có hại cho sức khỏe. Sau 40 năm nghiên cứu, từ năm 1973 Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế thế giới đã có đủ bằng chứng trên người và thực nghiệm để xếp tất cả các loại Amiăng vào nhóm 1 là các chất gây ung thư ở người. Các bằng chứng là rõ ràng và tiếp tục được tích lũy, cập nhật. Tạp chí chuyên đề số 100C của IARC năm 2012 đã kết luận sau khi rà soát hàng trăm nghiên cứu đã được đăng trên các tạp chí quốc tế như sau “mặc dù có sự khác biệt về mức độ độc hại trong các nghiên cứu của nhiều tác giả được công bố, nhưng kết luận chung là tất cả các loại Amiăng, bao gồm cả Amiăng trắng, đều gây ung thư” và “không có ngưỡng an toàn cho các chất gây ung thư”. Các nước Mỹ, Đức, Úc, Liên minh Châu Âu đều khẳng định tất cả các loại Amiăng bao gồm cả Amiăng trắng là chất gây ung thư ở người.

2. Amiăng xâm nhập vào cơ thể và gây hại chủ yếu qua đường hô hấp, khi người lao động và người sử dụng hít phải bụi hô hấp có chứa bụi Amiăng phát tán trong môi trường. Các công việc phát sinh bụi chủ yếu trong quy trình sản xuất (xé bao, nghiền, trộn, khoan, nổ mìn…) hay trong sử dụng tại cộng đồng khi người dân khoan, cắt, phá dỡ đập các tấm lợp, vật liệu có chứa Amiăng, sử dụng các vật liệu Amiăng để làm đường, đổ làm móng nhà….

3. Tác hại của Amiăng đến sức khoẻ người lao động và cộng đồng được biết đến là gây bệnh bụi phổi–Amiăng, ung thư phổi, ung thư trung biểu mô ác tính (màng phổi, màng bụng, màng tim), mảng màng phổi, tràn dịch và dày màng phổi, ung thư thực quản, buồng trứng. Người tiếp xúc với Amiăng thường phát bệnh sau khi tiếp xúc rất lâu từ 20-30 năm nên thường đến khi người lao động nghỉ hưu mới mắc bệnh. Amiăng là chất gây ung thư nghề nghiệp quan trọng nhất ước tính gây ra ½ số ca tử vong do ung thư nghề nghiệp trên thế giới. Gánh nặng bệnh tật toàn cầu do amiang là mỗi năm có hơn 100.000 người chết và hơn 1,5 triệu năm phải sống với khuyết tật. Số người chết do ung thư phổi là 41.000 người. Số người chết do ung thư trung biểu mô ác tính là 59.000 người. Amiăng là nguyên nhân của 80% các trường hợp bị ung thư trung biểu mô ác tính ở người. Số người chết do ung thư trung biểu mô ác tính ngày càng gia tăng ở các nước phát triển đã sử dụng nhiều Amiăng trong quá khứ.

4. Rất khó để kiểm soát mức độ an toàn đối với sức khỏe con người tại các cơ sở sản xuất và sử dụng Amiăng tại Việt Nam cũng như trên thế giới. Các nghiên cứu trên thế giới đều cho thấy: Amiăng có khả năng gây bệnh rất cao dù với mức độ tiếp xúc thấp và không thể sử dụng Amiăng một cách an toàn. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) đều khuyến nghị các nước loại bỏ sử dụng tất cả các loại Amiăng để phòng chống các bệnh liên quan đến Amiăng. Năm 2006 ILO đã có Khuyến nghị nêu rõ tất cả các loại Amiăng đều được phân loại là chất gây ung thư ở người và đề nghị không sử dụng Công ước Amiăng số 162 năm 1986 để làm lý do tiếp tục sử dụng Amiăng.

5. Amiăng và Công ước Rotterdam: Là Công ước về thủ tục thỏa thuận được thông báo trước đối với hóa chất độc hại và thuốc bảo vệ thực vật trong thương mại quốc tế. Tính đến tháng 9/2013, Công ước đã có 154 thành viên bao gồm 153 quốc gia và Liên minh châu Âu. Việt Nam tham gia Công ước từ năm 2007. Tất cả các loại Amiăng trừ Amiăng trắng đã được quy định trong Công ước; Tháng 10/2012, Ban Đánh giá Hóa học của Công ước đề nghị bổ sung một số chất vào trong danh mục của Công ước trong đó có Amiăng trắng. Tháng 5/2013 Tại Hội nghị thông qua Công ước 143 nước đồng ý, chỉ có 7 nước trong đó có Việt Nam (nước nhập khẩu Amiăng duy nhất) phản đối đưa Amiăng vào danh sách; Hội nghị sẽ tiếp tục thảo luận vào năm 2015.

6. Ngày 17/7/2014 Hội thảo về Amiăng và sức khỏe đã được Bộ Y tế phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ và Tổ chức Y tế thế giới tổ chức tại Hà Nội với sự tham gia của các chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới, các nhà khoa học, các đại biểu quốc hội và đại diện các bộ, ngành. Hội thảo đã thống nhất một số điểm sau:

– Khẳng định tất cả các dạng Amiăng gây ung thư và không có ngưỡng an toàn nào cho việc sử dụng Amiăng, kể cả Amiăng trắng.

– Càng tăng việc sử dụng Amiăng thì càng làm tỷ lệ ung thư gia tăng. Ung thư trung biểu mô là một ung thư khá đặc hiệu do amiăng gây ra. Chi phí dành cho bệnh ung thư do Amiăng vượt quá giá trị kinh tế của Amiăng (Theo WHO, năm 2008 là 2,4 tỷ USD chi phí bệnh do amiang so với 802 triệu USD giá trị kinh tế).

– Ami ăng không những ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người lao động mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng do việc xử lý vật liệu phế thải Amiăng còn hạn chế.

– Việc phổ biến tuyên truyền tác hại của Amiăng cho người dân còn rất hạn chế. Do vậy cần tăng cường phổ biến, tuyên truyền, giáo dục đặc biệt với người sản xuất vật liệu có chứa Amiăng, người lao động và người dân đang sử dụng sản phẩm chứa Amiăng.

– Chính vì các tác hại nêu trên, các đại biểu đã đề nghị đưa Amiăng vào trong danh mục Phụ lục hóa chất độc hại của Công ước Rotterdam vào năm 2015. WHO và ILO đều kêu gọi các quốc gia thành viên cấm sử dụng Amiăng trắng. Là nước thành viên, Việt Nam cần có những quyết định phù hợp nhằm đảm bảo sức khoẻ cho người lao động và đặc biệt sức khỏe cho người tiêu dùng và cộng đồng./.